اسرائیل از ترکیه خواست یک زوج اسرائیلی را که به جرم عکس‌برداری از اقامتگاه رئیس‌جمهوری در استانبول دستگیر و متهم به جاسوسی شده‌اند، آزاد کند. این کشور در چند روز گذشته به تلاش‌های وسیع دیپلماتیک برای آزادی این زوج دست زده و تاکید کرده است که آن دو به هیچ وجه جاسوس نبوده‌اند.

موردی و ناتالی اوکنین، پنجشنبه شب در پی آن دستگیر شدند که از درون برج رادیو و تلویزیون کوچوک چاملیجا، از اقامتگاه رجب طیب اردوغان در استانبول عکس می‌گرفتند. به گزارش خبرگزاری آناتولی ترکیه، یک شهروند ترکیه هم در پیوند با همین ماجرا دستگیر شده است.

ماجرای زوج اسرائیلی تیتر رسانه‌های اسرائیل است، اما در رسانه‌های ترکیه توجه چندانی به آن نشده است. آیکان اردمیر، نماینده سابق مجلس ترکیه از حزب جمهوری‌خواه خلق، در گفت‌وگو با روزنامه «اسرائیل هایوم» گفت: «با توجه به سابقه دولت اردوغان که در طول سال‌ها ده‌ها شهروند کشورهای غربی را به اتهامات دروغ دستگیر کرده است تا از آن‌ها به عنوان مهره‌های چانه‌زنی علیه دولت‌هاشان استفاده کند، این زوج اسرائیلی هم می‌توانند قربانی نظام سیاسی قضایی ترکیه شوند.»

اردمیر افزود: «اگر آنکارا دوباره سیاست دیپلماسی گروگانی را در پیش گیرد، نه تنها به روابط ترکیه و اسرائیل، که به کل صنعت گردشگری در ترکیه ضربه می‌زند. این‌که عکس گرفتن از جاذبه‌های گردشگری باعث شود گردشگران پشت میله‌های زندان بیفتند، باعث ترساندن هر کسی می‌شود که بخواهد از ترکیه بازدید کند.»

آقای اردمیر در پاسخ به این سوال که به نظرش چه انگیزه‌ای پشت این دستگیری وجود دارد، گفت: «همان‌طور که شاهد احساسات ضدآمریکایی و ضدمسیحی در موارد قبلی بودیم، به نظر می‌رسد دستگیری ناتالی و موردی اوکنین هم انگیزه‌های ضداسرائیلی و ضدیهودی داشته باشد.»

یکی از مقامات دیپلماتیک اسرائیل گفت مقامات ترکیه هنوز به مسئولان کنسولی اسرائیل اجازه دیدار با این زوج را نداده‌اند. اسرائیل در حال بررسی این است که آیا هشداری نسبت به سفر شهروندانش به ترکیه صادر کند، یا نه.

نفتالی بنت، نخست‌وزیر اسرائیل، اعلام کرد که با خانواده این زوج صحبت کرده و به آن‌ها در مورد تلاش‌هایی که برای بازگرداندنشان به کشور می‌شود توضیح داده است. آقای بنت گفت:‌ «چنان‌که مقامات پیش از این هم تاکید کرده‌اند، این زوج برای هیچ نهاد اسرائیلی کار نمی‌کنند.»

آقای بنت گفت:‌ «در طول آخرهفته عالی‌ترین سطوح در اسرائیل تحت رهبری وزارت خارجه به این مسئله پرداختند و همچنان به تلاش خستگی‌ناپذیر با هدف پیدا کردن هرچه سریع‌تر راه‌حل ادامه خواهند داد.»

در ابتدا انتظار می‌رفت که این زوج به سرعت از ترکیه اخراج شوند، اما دادگاهی در استانبول روز جمعه حکم داد که بازداشت آن‌ها ۲۰ روز دیگر هم تمدید شود تا به جرم «جاسوسی سیاسی و نظامی» محاکمه شوند.

آقای بنت روز یکشنبه از وزرای کابینه‌اش خواست هیچ اظهارنظری در مورد این پرونده نکنند تا از طریق مجاری دیپلماتیک به آن رسیدگی شود. او گفت دولتش مشغول تلاش برای آزادی این دو است، «اما الان وقت آن نیست که توضیحات بیشتری بدهیم.» او تاکید کرد که اسرائیل دارد برای بازگرداندن این زوج به خانه «همه کار» را انجام می‌دهد. 

نیر یاسلویژ، وکیل زوج زندانی، روز جمعه وارد استانبول شد. او گفت اتهام جاسوسی «واهی» است و دستور دادگاه را «عجیب و غریب و غیرقابل قبول» خواند. آقای یاسلويژ گفت: «این دو جاسوس نیستند.» او تاکید کرد که از «همکاری و یاری کامل» تمام وزارتخانه‌های ذیربط اسرائیلی برخوردار است. 

این وکیل افزود: «معلوم است که مقامات ترکیه نسبت به ما درک متفاوت و مضحکی از این پرونده دارند. دادگاه دستگیری آن‌ها را تمدید کرده است تا دادستانی ترکیه وقتی برای تدوین اتهام جاسوسی داشته باشد. ۲۰ روز ضرب‌الاجل گذاشته‌اند، اما احتمال تمدیدش هم هست. به نظرم شاهد حکم غیر قابل درکی هستیم که مغایر با تمامی هنجارهای بین‌المللی در رابطه با دستگیری شهروندان خارجی است.»

یک منبع بدون نامِ آشنا با نظام قضایی ترکیه، در گفت‌وگو با شبکه ۱۲ تلویزیون اسرائیل گفت: «روشن است که این تصمیمی سیاسی و نه حقوقی بوده است… معلوم است که عناصری در محفل اردوغان اعمال فشار کردند و به او جوری اطلاع دادند که انگار این‌ها ماموران موساد بودند که به دستور اسرائیل آمده بودند.»

اردوغان هنوز واکنش علنی‌ای در این مورد نشان نداده است و خواسته‌ای برای آزادی این زوج مطرح نکرده است، اما به نظر می‌رسد نه جزئیاتی از تحقیقات راجع به این دو روشن است و نه دلیل تمدید بازداشت‌شان. 

چندین رسانه اسرائیلی به نقل از منابعی در اورشلیم (بیت‌المقدس) گفتند که دستگاه امنیتی ترکیه، به‌ویژه پس از آن که اخیرا حلقه‌ای از آن‌چه گفته می‌شد جاسوسان موساد هستند، در آن کشور افشا شد، نسبت به اسرائیل حساسیت دارد. نهادهای ترکیه اخیرا چند نفر را هم به ادعای جاسوسی برای حکومت ایران دستگیر کرده‌اند. 

علی موگرابی، خبرنگار شبکه ۱۳ اسرائیل، نیز روز یکشنبه به دست نیروهای امنیتی ترکیه دستگیر شد و از او خواسته شد دست از فیلمبرداری بردارد. آقای موگرابی مشغول پوشش خبری پرونده آقا و خانم اوکنین بود. 

پلیس محلی از آقای موگرابی درخواست کرد کارت مطبوعاتی‌اش را نشان دهد، و سپس به او دستور داد فیلم‌هایی را که گرفته است، پاک کند. موگرابی پس از این‌که مورد پرس‌وجو قرار گرفت، آزاد شد. او به هتلش بازگردانده شد و به او دستور داده شد اتاقش را ترک نکند. 

در گزارش‌های تلویزیون‌های اسرائیل در روز یکشنبه، شنیدیم که مقامات آن کشور باور دارند که ۴۸ ساعت آینده در امر آزاد کردن آن زوج حیاتی خواهد بود. شبکه‌های ۱۲ و ۱۳ اسرائیل به نقل از منابعی گفتند اگر این ماجرا ظرف دو تا سه روز آینده حل نشود، ناتالی و موردی اوکنین شاید تا سال‌ها در زندان‌های ترکیه بمانند.